Για την δημιουργία ενός παιδιού απαιτούνται ωάρια, σπερματοζωάρια και η κατάλληλη χρονική συγκυρία. Τα παραπάνω ισχύουν ανεξάρτητα εάν η γονιμοποίηση γίνεται μέσω διείσδυσης του πέους μέσα στον κόλπο είτε μέ υποβοηθούμενη αναπαραγωγή. Η διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής επηρεάζει επίσης σημαντικά την γονιμότητα .
TA ΩΑΡΙΑ
Κάθε γυναίκα γεννιέται με εφεδρείες περίπου ενός εκατομμυρίου ωαρίων στις ωοθήκες της. Μόνο ένα μικρό ποσοστό από αυτά θα ωριμάσει τελικά σε γόνιμα ωάρια ενώ τα υπόλοιπα θα υποστρέψουν.
Η υποστροφή των ωαρίων ξεκινά από την ηλικία των 25 ετών της ζωής και εξελίσσεται σταδιακά και ανεξάρτητα από τον καταμήνιο κύκλο, την λήψη αντισυλληπτικών ή την εγκυμοσύνη. Ένας παράγοντας που φένεται να επιταχύνει την υποστροφή των ωαρίων είναι το κάπνισμα.
Μετά τα 35 χρόνια της ζωής ο αριθμός των ωαρίων έχει μειώθει σημαντικά, ενώ η ποιότητα των εναπομείναντων δεν είναι και η καλύτερη. Ωορηξίες δεν συμβαίνουν τόσο τακτικά όσο πριν. Όταν η ποσότητα των ωαρίων τελειώσει, τότε η γυναίκα μπαίνει στην εμμηνόπαυση η οποία συμβαίνει κατά μέσο όρο στην ηλικία των 52 χρόνων της ζωής.
TA ΣΠΕΡΜΑΤΟΖΩΑΡΙΑ
Ένας άντρας με λειτουργικούς όρχεις παράγει περίπου 300 εκατομμύρια νέα σπερματοζωάρια επί καθημερινής βάσης. Μία και μόνο εκσπερμάτιση μπορεί να περιέχει αρκετές εκατοντάδες εκατομμύρια σπερματοζωάρια.
Τα σπερματοζωάρια παράγονται στους όρχεις, διαδικασία που ξεκινά κατά την εφηβεία και μπορεί να διαρκέσει για όλη την ζωή. Ο χρόνος παραγωγής και ωρίμανσης των νέων σπερματοζωαρίων διαρκεί περίπου 10 εβδομάδες. Το κάπνισμα, το αλκοόλ και τα ναρκωτικά, η παχυσαρκία, διάφορα φάρμακα, η υψηλή θερμοκρασία και διάφοροι άλλοι περιβαλλοντικοί παράγοντες μπορούν να επηρεάσουν τόσο την ποσότητα όσο και την ποιότητα του σπέρματος.
ΓΟΝΙΜΟΠΟΙΗΣΗ
Η γονιμοποίηση συμβαίνει μέσα στο σώμα της γυναίκας και συγκεκριμένα στην σάλπιγγα όπου το ωάριο και το σπερματοζωάριο συναντώνται και συγχωνεύονται. Χρειάζεται περίπου μία εβδομάδα μέχρι το γονιμοποιημένο πλέον ωάριο να φτάσει στην μήτρα όπου εμφυτεύεται και αναπτύσσεται.
Το ωάριο είναι γονιμοποιήσιμο για περίπου 24 ώρες. Τα σπερματοζωάρια από την άλλη μπορούν να επιβιώσουν μέσα στην μήτρα ή στις σάλπιγγες μέχρι και 5 μέρες. Κατ’ αυτόν τον τρόπο υπάρχει πιθανότητα ένα ωάριο να γονιμοποιηθεί από ένα σπερματοζωάριο ακόμα και εάν τα σπερματοζωάρια εισέλθουν στην μήτρα/σάλπιγγες μέρι και 5 μέρες πριν την ωορρηξία.
Ο ΚΑΤΑΜΗΝΙΟΣ ΚΥΚΛΟΣ
Η συνήθης διάρκεια του κανατμήνιου κύκλου είναι περίπου 28 ημέρες (25-31 ημέρες). Η πρώτη μέρα ενός καταμήνιου κύκλου υπολογίζεται ως η πρώτη μέρα της εμμήνου ρήσης και έχει διάρκεια μέχρι την επανεμφάνιση της εμμήνου ρήσεως που σηματοδοτεί της αρχή του επόμενου καταμήνιου κύκλου. Η διάρκεια αυτή μπορεί να ποικίλει από γυναίκα σε γυναίκα, όπως επίσης και σε διαφορετικές χρονικές περιόδους της ζωής στην ίδια γυναίκα. Η ωορρηξία συνήθως συμβαίνει 14 ημέρες πριν την πρώτη μέρα του επόμενου καταμήνιου κύκλου.
Κατά την ωορρηξία ένα ώριμο ωάριο αποδεσμεύεται από την ωοθήκη μέσα στην σάλπιγγα, όπου και μεταναστεύει αργά προς την μήτρα. Οι μέρες του καταμήνιου κύκλου κατά τις οποίες η σεξουαλική επαφή μπορεί να οδηγήσει σε κύηση ονομάζονται ‘’γόνιμο παράθυρο’’. Εάν το ωάριο δεν γονιμοποιηθεί τότε εμφανίζεται η έμμηνος ρήση, περίπου 14 μέρες μέτα την ωορρηξία. Η αιμμοραγία της εμμήνοου ρήσεως διαρκεί συνήθως 3-6 μέρες. Εάν όμως ο καταμήνιος κύκλος μιας γυναίκας δεν είναι σταθερός, τότε είναι δυσκολότερο να υπολογιστεί το ‘’γόνιμο παράθυρο’’.
Για τα ζευγάρια που επιθυμούν εγκυμοσύνη, προτείνεται η σεξουαλική επαφή μέρα παρά μέρα μετά το πέρας της εμμήνου ρήσεως μέχρι και την ωορρηξία. Για να υπολογίσετε την μέρα της ωορρηξίας σας, πρέπει πρώτα να βρείτε την διάρκεια του κύκλου σας εάν και εφόσον ο καταμήνιός σας κύκλος είναι σταθερός. Το χρονικό διάστημα που διαφέρει από γυναίκα σε γυναίκα είναι αυτό μεταξύ της πρώτης μέρας του καταμήνιου κύκλου μέχρι και την μέρα της ωορρηξίας. Το δεύτερο μισό του κύκλου είναι συνήθως σταθερό για όλες τις γυναίκες και διαρκεί 14 μέρες.
Παράδειγμα: Εάν ο καταμήνιος κύκλος έχει διάρκεια 28 μέρες τότε η ωορρηξία συμβαίνει την 14η μέρα. Εάν ο καταμήνιος κύκλος έχει διάρκεια 31 μέρες τότε η ωορρηξία συμβαίνει την 17η μέρα, ενώ εάν διαρκεί 25 μέρες τότε η ωορρηξία συμβαίνει την 11η μέρα κλπ.